- ప్రాజెక్టుల నుంచి నీటి సరఫరాకే వాటర్బోర్డు పరిమితం
- సమీపంలో ఆక్రమణలను పట్టించుకోకపోవడమే కారణం
- విజిలెన్స్ సెల్ ఉన్నా కాపాడలేకపోయిన వాటర్బోర్డు
- అందుకే హైడ్రాకు అప్పగింత
హైదరాబాద్, వెలుగు: హైదరాబాద్నగర తాగునీటి అవసరాలను తీరుస్తున్న చారిత్రక ఉస్మాన్సాగర్, హిమాయత్ సాగర్పరీవాహక ప్రాంతాలు, జలాశయాల పరిరక్షణ బాధ్యత ఇక హైడ్రానే చూసుకోనుంది.
హైదరాబాద్మెట్రోవాటర్బోర్డు ఏర్పాటు తర్వాత ఈ రెండు జలాశయాలను బోర్డు పరిధిలోకి తీసుకువచ్చారు. అప్పటి నుంచి కూడా వాటర్బోర్డు అధికారులు జంట నగరాలకు తాగునీటిని సరఫరా చేసే విషయంలోనే ప్రధానంగా దృష్టి కేంద్రీకరించారు. కానీ క్యాచ్మెంట్ఏరియాలు, ఎఫ్టీఎల్, బఫర్ జోన్లలో ఆక్రమణల గురించి పెద్దగా పట్టించుకోలేదు. దీంతో కబ్జాలు పెరిగాయి.
పెద్ద సంఖ్యలో కబ్జాలు
3.9 టీఎంసీల కెపాసిటీ ఉన్న ఉస్మాన్సాగర్కు 46 చదరపు కిలోమీటర్ల పరివాహక వైశాల్యం ఉండగా.. జలాశయ పరిధిలో 84 గ్రామాలున్నాయి. ఇందులో కీలకమైన జన్వాడ, శంకర్పల్లి, మంచిరేవుల, కోకాపేట, నార్సింగి, ఖానాపూర్, బొంతక్పల్లి, చిన్న మంగళారం, మొత్కుపల్లి, అప్పాజిగూడ, చిల్కూరు, హిమాయత్నగర్, మేకన్గడ్డ వంటివి ఉన్నాయి. ఉస్మాన్సాగర్సమీపంలో ప్రస్తుతం నానక్రామ్గూడ, గచ్చిబౌలి, కొండాపూర్, మాదాపూర్వంటి ప్రాంతాలు ఐటీహబ్గా అభివృద్ధి చెందాయి.
హిమాయత్సాగర్కూడా 2.9 టీఎంసీల సామర్థ్యంతో 35 చదరపు కిలోమీటర్ల పరీవాహక ప్రాంతాలు విస్తరించి ఉన్నాయి. శంషాబాద్, మొయినాబాద్, అజీజ్నగర్, కొత్వాల్గూడ, కవ్వగూడ, సుల్తాన్పల్లి, నర్కుడా, నాగిరెడ్డిగూడ, తదితర ప్రాంతాలు దీని పరిధిలో ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంతాల్లో వర్షాలు కురిస్తే నేరుగా హిమాయత్సాగర్, ఉస్మాన్సాగర్లకు చేరుకుంటాయి. హిమాయత్సాగర్, ఉస్మాన్సాగర్ పరీవాహక ప్రాంతాలను పరిరక్షించేందుకు ప్రభుత్వం1995లో జీవో111 తీసుకువచ్చింది. దీని ప్రకారం జలాశయాలకు 10 కిలోమీటర్ల పరిధిలో ఎలాంటి నిర్మాణాలు, భారీ పరిశ్రమలు చేపట్టకూడదని జీవోలో స్పష్టం చేశారు.
కానీ అలాంటివి వెలుస్తున్నా మెట్రోవాటర్బోర్డు అడ్డుకోవడంలో విఫలమైంది. బోర్డుకు ప్రత్యేకంగా విజిలెన్స్సెల్ ఉన్నా కాపాడలేకపోయింది. దీంతో వారసత్వ కట్టడాలుగా ఈ రెండు జలాశయాల పరిరక్షణ బాధ్యతలను హైడ్రాకు అప్పగించారు. ఈ నేపథ్యంలో ఈ రెండు జలాశయాలకు సమీపంలోని ఫాంహౌస్లు, ఇతర చోట్ల నుంచి వచ్చి కలుస్తున్న మురుగు రాకుండా చేయడం, అలాగే నిబంధనలకు విరుద్ధంగా ఉన్న కబ్జాలు తొలగించే ఆలోచనతోనే హైడ్రాకు అప్పగించినట్టు స్పష్టమవుతున్నది.
చారిత్రక నేపథ్యం
నిజాం కాలం నాటి ఈ రెండు జలాశయాలకు ఎంతో చారిత్రక నేపథ్యం ఉంది. 1908లో మూసీకి భారీ వరద రావడంతో హైదరాబాద్నగరం నీట మునిగి వేల సంఖ్యలో ప్రాణ, ఆస్తి నష్టం సంభవించింది. దీంతో భవిష్యత్లో మళ్లీ అలాంటి సంఘటన పునరావృతం కాకుండా అప్పటి నిజాం నవాబ్మీర్ఉస్మాన్అలీఖాన్ మూసీకి ఎగువన రెండు జలాశయాలు కట్టించాలని నిర్ణయించి సర్మోక్షగుండం విశ్వేశ్వర్యను నగరానికి రప్పించారు. ఆయన ఇచ్చిన ప్లాన్ ప్రకారమే ఈ రెండు జలాశయాల నిర్మాణాలు ప్రారంభమయ్యాయి. ఉస్మాన్సాగర్1920లో పూర్తికాగా, హిమాయత్ సాగర్1927లో పూర్తయ్యింది.
